Kult relikwii był w średniowieczu bardzo popularną praktyką religijną. Oddawanie czci szczątkom świętych lub przedmiotom, z którymi mieli styczność za życia, było szczególnie powszechne w rządzonym przez Krzyżaków Państwie Zakonnym. Swoje relikwie miał również ostródzki zamek.

Profesor Andrzej Burda, w wydanej w 1987 roku przez Wydawnictwo Lubelskie książce p.t. "Przymrozki i Odwilże", tak pisze o drugim w kolejności, po Stefanie Cendrowskim, powojennym staroście ostródzkim, Tadeuszu Raczyńskim: W maju 1946 roku miał miejsce ożywiony napływ spraw i doniesień od obywateli o wypadkach nadużyć i szkodnictwa gospodarczego (...) Wpłynęły doniesienia na starostów powiatowych: Tadeusza Raczyńskiego w Ostródzie i Zielińskiego w Pasłęku (...)

Jeszcze przed oficjalnym ogłoszeniem przez generała Jaruzelskiego stanu wojennego, w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku, na trasie E-7 w okolicach Ostródy milicjanci zorganizowali „kocioł”, w który wpadali powracający z Gdańska do Warszawy, nieświadomi odbywającego się właśnie wojskowego zamachu stanu, członkowie Komisji Krajowej „Solidarności”. Wśród zatrzymanych znalazł się między innymi profesor Bronisław Geremek.

Rzeka Gizela, która dzisiaj oddziela powiaty ostródzki i iławski, w dwudziestoleciu międzywojennym wyznaczała granicę polsko-niemiecką. Dla podróżujących drogą z Torunia w głąb Prus Wschodnich, Ostróda była pierwszym niemieckim miastem na trasie.

Rok 1918 był ciężki dla Niemiec, w tym dla Prus Wschodnich. Na tych terenach mieszkańcy byli szczególnie rozgoryczeni przedłużającą się wojną, była to bowiem jedyna prowincja Niemiec, gdzie toczyły się działania wojenne. W obliczu przegranej wojny i trudności gospodarczych, pod koniec roku Niemcy stanęły na progu rewolucji. Uważa się, że ten wybuch został wywołany, tak jak w innych częściach Niemiec, głównie przez prokomunistycznych spartakusowców (Związek Spartakusa – marksistowski ruch rewolucyjny, działający w Niemczech podczas I wojny światowej. Przywódcami związku byli m.in. Róża Luksemburg, Karl Liebknecht i Julian Marchlewski). Przebieg wystąpień we wszystkich miejscach był podobny. W całym kraju wybuchały strajki i zamieszki. W zajętych przez rewolucjonistów miastach tworzono rady żołnierskie i robotnicze oraz odsuwano od urzędu dotychczasowe władze.

W 1948 roku przeniesiono z Morąga do Ostródy Państwowe Liceum Pedagogiczne. Szkołę ulokowano w budynku byłego Kaiser Wilhelm Gymnasium (obecnie LO Nr 1 im. Jana Bażyńskiego). Jej głównym zadaniem było przygotowanie absolwentów do pracy dydaktyczno- wychowawczej w szkołach podstawowych. Od 1952 roku parter budynku zajmowała nowo utworzona podstawowa Szkoła Ćwiczeń, w której uczniowie ostatniej klasy liceum, pod okiem doświadczonych pedagogów, „na żywym organizmie” mogli sprawdzić w praktyce nabyte umiejętności dydaktyczne (stąd nazwa szkoły).